„Jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna). Przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między interesowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile to jest możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej.”

Droga konieczna stanowi służebność, która umożliwia dostęp do drogi publicznej. Jak wynika z powyższego ustanowienie drogi koniecznej możliwe jest w sytuacji, gdy dana nieruchomość w ogóle nie ma dostępu do drogi  albo posiada dostęp do drogi publicznej, lecz dostęp ten –   na tle konkretnego stanu faktycznego – jest nieodpowiedni.

Ustanowienie służebności drogi koniecznej może być zrealizowane w drodze umowy zawartej między stronami, przy czym oświadczenie właściciela musi być złożone w formie aktu notarialnego.

W przypadku braku porozumienia pomiędzy stronami można wystąpić do sądu o  ustanowienie służebności drogi koniecznej.

Wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej kieruje się do sądu rejonowego, właściwego ze względu ma miejsce położenia nieruchomości. Od wniosku pobierana jest opłata stała w wysokości 200 zł.

Przed wydaniem postanowienia o ustanowieniu drogi koniecznej sąd powinien przeprowadzić dowód z oględzin nieruchomości, chyba że okoliczności istotne dla wytyczenia drogi koniecznej są niesporne i niewątpliwe albo że przeprowadzenie dowodu z innych przyczyn nie jest potrzebne.